W Częstochowskim Biuletynie Oświatowym ukazał się artykuł laureatów konkursu o tytuł Regionalnego Lidera Wychowania Integralnego: p. Iwony Nowakowskiej, p. Kamili Cisłowskiej, p. Joanny Panicz, s. Agnieszki Jakubowczak, nauczycieli naszej szkoły. Nasza szkoła zdobyła GRAND PRIX w tym konkursie i uzyskała tytuł Regionalnego Lidera Wychowania Integralnego. Pracę konkursową stanowiła prezentacja działań dyrektora szkoły i nauczycieli, zwizualizowana w formie multimedialnej mapy myśli (mind map), która udostępniona jest online pod linkiem: praca konkursowa.
Artykuł stanowi skrótową prezentację działań przedstawionych w pracy konkursowej. Można przeczytać go na stronie internetowej Kwartalnika Regionalnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli WOM Częstochowa lub poniżej.
„Zespół Otwartych Optymistów”
Naszej pracy konkursowej nadałyśmy tytuł „Zespół Otwartych Optymistów”, ponieważ jesteśmy zgranym gronem pedagogicznym otwartym na nowe wyzwania i optymistycznie nastawionym do pracy. Chcemy, aby nasi wychowankowie również byli otwarci na świat i optymistycznie podchodzili do życia.
Naszym atutem jest to, że działamy zawsze razem, jesteśmy zintegrowani w pracy, a wszystko po to, aby wspomóc indywidualny rozwój uczniów.
Nasza szkoła, Zespół Niepublicznych Placówek Oświatowych, jest zespołem szkół specjalnych, w skład której wchodzi:
- Szkoła Podstawowa Specjalna im. O. Augustyna Kordeckiego
- Gimnazjum Specjalne im św. Zygmunta Gorazdowskiego
- Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy im. Św. Józefa.
Nauczanie integralne jest podstawowym systemem działań w naszej placówce, gdyż umożliwia pełny rozwój dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w każdej sferze ich życia. Dla nas nauczanie integralne to szerokie spektrum działań w każdym obszarze rozwojowym, doprowadzające do samodzielnego funkcjonowania dziecka w życiu społecznym. Może wydawać się to proste, ale w przypadku dzieci niepełnosprawnych intelektualnie nie jest to łatwe do osiągnięcia. Pomagają nam w tym liczne działania podejmowane przez dyrektora szkoły i nauczycieli.
Wychowanie w duchu patriotycznym i przywiązanie do tradycji narodowej to szczególne motto naszej szkoły. Rozwijaniu wartości patriotycznych służą uroczystości o charakterze historycznym, obchodzone zgodnie z kalendarzem: Rocznica wybuchu II wojny światowej, Dzień Niepodległości, Konstytucja 3 Maja. Wszystkie one są przeprowadzane w formie apelu.
Realizujemy liczne projekty edukacyjne, których celem jest wychowanie do wartości. Jednym z nich jest projekt „Tylko we Lwowie”. Dlaczego tylko we Lwowie? Patronem naszego gimnazjum jest św. Ks. Zygmunt Gorazdowski, założyciel Zgromadzenia Sióstr św. Józefa, które jest organem prowadzącym naszą szkołę. Lwów jest miejscem, gdzie św. Zygmunt Gorazdowski pracował, zmarł i został pochowany. Celem projektu było przybliżenie postaci ks. Zygmunta, a przede wszystkim poznanie wartości jakimi kierował się w życiu. Zwieńczeniem projektu była szkolna wycieczka do Lwowa.
Co roku organizujemy w naszej placówce uroczyście obchodzone:
- rekolekcje wielkopostne, połączone z przedstawieniem artystycznym, przygotowanym przez wychowanków;
- jasełka w trakcie, których występują nasi uczniowie;
- wspólne świąteczne kolędowanie, w trakcie którego łamiemy się opłatkiem.
Uczymy dzieci szacunku do dorosłych, starszych, do siebie nawzajem i do zmarłych. Staramy się mieć otwarte serce dla osób starszych i samotnych, dlatego odwiedzamy pobliski Dom Pomocy Społecznej, by móc przynieść radość starszym osobom. Uczniowie naszej szkoły na tę okazję przygotowują przedstawienie, które chętnie prezentują w Domu Pomocy Społecznej oraz własnoręcznie wykonują kartki okolicznościowe, wręczane podczas odwiedzin mieszkańcom DPS.
Podczas Dnia Dziecka pensjonariusze Domu Pomocy Społecznej przychodzą do naszej szkoły na wspólną zabawę z dziećmi. Radości nie ma końca.
Serce nasze okazujemy również sobie nawzajem poprzez wzajemną pomoc oraz wspólne dzielenie się swoimi talentami. Czynnie bierzemy udział w przedstawieniach, które z chęcią prezentujemy uczniom z innych klas.
Uczniowie klas starszych zapraszają uczniów klas młodszych na czytanie bajek, zabawy oraz poczęstunek, który sami robią.
W naszej szkole działa prężnie Szkolny Klub Wolontariusza „Szkolni Muszkieterowie”. Zadaniem naszych dzielnych wolontariuszy jest sprawowanie opieki i pomoc słabszym kolegom. Starsi uczniowie często pomagają swoim kolegom i koleżankom z młodszych klasach.
Przed uroczystością Wszystkich Świętych uczniowie wraz z opiekunami idą na cmentarz, by porządkować teren wokół zapomnianych grobów. W oktawie uroczystości Wszystkich Świętych chodzimy na cmentarz, by pomodlić się za zmarłych i zapalić znicz jako wyraz naszej pamięci o tych, których już nie ma pośród nas.
Kształtowanie świadomości i kultury proekologicznej jest bardzo ważnym celem pracy dydaktyczno-wychowawczej w naszej szkole. Z tego względu realizujemy wiele zadań zmierzających do uświadomienia młodzieży potrzeby ochrony środowiska naturalnego. Dbamy o to, by nasi uczniowie potrafili zachować się przyjaźnie w stosunku do przyrody.
Do tradycji szkolnych wpisaliśmy obchody Dnia Ziemi, Święto Niezapominajki, akcję Sprzątania Świata.
Święto Niezapominajki obchodzimy 15 maja. W naszej szkole to festiwal przyrody polskiej, wiosny i radości. Tego dnia nie ma zajęć dydaktycznych, za to w plenerze, najczęściej w lesie, odbywa się żywa lekcja przyrody. Pod opieką leśnika i nauczycieli odbywa się szereg konkurencji sportowych, quizów, konkursów przyrodniczych. Na zakończenie jest wspólne ognisko, pieczenie kiełbasek, wspólne śpiewanie. Nasze motto obchodów Święta Niezapominajki to: „Powiesz mi – zapomnę, pokażesz mi – zapamiętam”.
W życiu szkoły aktywnie uczestniczy Samorząd Uczniowski, który z pomocą opiekunów przez cały rok szkolny stara się podejmować różne zadania. Są nimi między innymi: organizacja Dnia Edukacji Narodowej, Dnia Patronów, udział w konkursach recytatorskich, współorganizacja dyskotek szkolnych, poczty walentynkowej, ogólnoszkolne dyktando „Mistrz ortografii”. Z inicjatywy Samorządu Uczniowskiego powstał także spot „Dopalacze kradną życie”, projekty: „Czystość mowy polskiej”, „Ojcowie mowy polskiej”.
W naszej placówce działa szkolny radiowęzeł Echo-radio. Radiowęzeł powstał, aby wspierać wychowanie oraz rozwój zainteresowań dzieci i młodzieży naszych szkół. Radio nadaje cykliczne audycje dotyczące profilaktyki prozdrowotnej i ekologicznej, audycje o treści patriotycznej oraz audycje na temat wartości ważnych w życiu człowieka. Tutaj też głos zabierają uczniowie, dzieląc się z innymi swoimi zainteresowaniami i umiejętnościami. Praca radiowęzła przyczynia się do zintegrowania dzieci i młodzieży, uczy pracy zespołowej oraz zapobiega agresji poprzez muzykoterapię.
Ważna dla nas jest współpraca z rodzicami uczniów. Cennym przedsięwzięciem było wyreżyserowanie bajki „Księżniczka na ziarnku grochu”, w wykonaniu rodziców i nauczycieli oraz uczniów. Bajkę wystawiono dwukrotnie: w „Domu dla Chłopców im. Św. S. Kostki” z okazji Dnia Dziecka oraz w Muzeum Monet i Medali im. Jana Pawła II podczas uroczystości rozdania medali Przyjaciołom Szkoły.
Szczególne miejsce we współpracy zajmuje Jednostka Wojskowa Komandosów „Cisi i skuteczni” z Lublińca. Co roku organizujemy pełen atrakcji Wielki Piknik z okazji Dnia Dziecka. Zaprzyjaźnieni z nami komandosi przygotowują: pokaz broni, tor przeszkód komandosa, wojskowy park linowy, strzelanie do tarczy z broni pneumatycznej oraz przejażdżkę quadem i samochodem wojskowym. Żołnierze są częstymi gośćmi na naszych uroczystościach. Współorganizujemy z nimi również wycieczki krajoznawcze. Reprezentacja Szkoły z pocztem sztandarowym uczestniczy w uroczystościach i ważnych wydarzeniach Jednostki Wojskowej Komandosów.
Od lat nasza społeczność szkolna współpracuje z Państwową Strażą Pożarną. Wraz z 2 Jednostką Ratowniczo-Gaśniczą w Częstochowie organizujemy cykliczny Turniej Tenisa Stołowego, uczestniczymy w zajęciach sportowych odbywających się na hali sportowej jednostki. Co roku Straż pomaga nam w przeprowadzeniu próbnego alarmu przeciwpożarowego, przeprowadza pogadanki nt. zasad bezpieczeństwa i sposobów postępowania w czasie pożaru i ewakuacji. Wielokrotnie współpracowaliśmy podczas organizacji pikniku z okazji Dnia dziecka. Strażacy przeprowadzali również pokazy udzielania pierwszej pomocy, jak również uczyli naszych uczniów właściwych zachowań w czasie wypadku komunikacyjnego, pożaru czy innych niebezpiecznych dla zdrowia i życia sytuacji.
Od kilku lat współpracujemy z Miejską Biblioteką dla Dzieci i Młodzieży przy ul. Kościuszki oraz Publiczną Biblioteką Pedagogiczną RODN „WOM” w Częstochowie. Spotkania organizowane w Miejskiej Bibliotece mają na celu rozwijanie u uczniów postaw czytelniczych, umiejętności słuchania i koncentracji. Raz w miesiącu członkowie koła „Bibliofil” uczestniczą w zajęciach biblioterapii, prowadzonych w Publicznej Bibliotece Pedagogicznej RODN „WOM”. Zajęcia te prowadzone są przez nauczyciela – bibliotekarza p. Katarzynę Kucharzewską, przy aktywnym współudziale opiekuna koła. Stosowane na spotkaniach metody aktywizujące, elementy arteterapii, choreoterapii i muzykoterapii rozwijają i doskonalą różne sfery funkcjonowania naszych wychowanków.
W Szkole Przysposabiającej do Pracy cyklicznie odbywają się „Bajkowe Spotkania Czytelnicze” organizowane przez nauczycieli oraz Radę Rodziców dla najmłodszych uczniów naszej szkoły. Do wspólnego czytania pięknych baśni włączają się nauczyciele, rodzice oraz uczniowie Szkoły PDP. Celem tych spotkań jest zaciekawienie uczniów literaturą piękną i uświadomienie dorosłym, jak ważne jest dla dzieci czytelnictwo i poznawanie świata książek.
Rozwój kultury osobistej uczniów wspierają cykliczne wyjścia do ośrodków kulturalnych naszego miasta.
Uczniowie szkoły podstawowej klas 4-6 oraz gimnazjum uczestniczą w ogólnopolskim projekcie edukacyjnym organizowanym przez Ośrodek Edukacji Filmowej pt. ,,Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej”. Jest on skierowany do uczniów i nauczycieli, którzy chcą oglądać wartościowe filmy i rozmawiać o nich. W odbywających się raz w miesiącu seansach biorą uczniowie klas 4-6 szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły PdP. Każdy z nich jest poprzedzony pogadanką dot. problematyki danego filmu.
Od kilku lat regularnie co miesiąc uczniowie naszej szkoły uczestniczą w audycjach muzycznych organizowanych przez Filharmonię Częstochowską im. Bronisława Hubermana. Podczas audycji uczniowie zdobywają wiedzę o światowej sławy kompozytorach, polskich tańcach narodowych, instrumentach muzycznych oraz ciekawostkach z zakresu historii muzyki. Największą wartością dla naszych uczniów stanowi bezpośredni przekaz pięknej muzyki odtwarzanej przez artystów filharmonii.
Dbając o kulturalny rozwój naszych uczniów organizujemy również cykliczne wizyty w teatrze oraz dwa razy do roku odwiedzamy Operę w Bytomiu.
13 dnia każdego miesiąca obchodzimy „Dzień dobrego słowa”. Na organizowanych na tę okoliczność apelach wychowawczych poruszane są między innymi takie tematy jak: używanie słów grzecznościowych – dziękuję, proszę, przepraszam, savoir-vivre, czyli zasady dobrego zachowania się w szkole, na ulicy, w sklepie. Poruszane są również ważne tematy dotyczące bezpieczeństwa: bezpieczny Internet – bezpieczne zachowania w Internecie – cyberprzemoc, bezpieczeństwo na ulicy, w lesie, w domu oraz zasady bezpiecznego zachowania się podczas spotkania z agresywnym psem (pogadanka z policjantem w ramach współpracy z Komendą Miejską Policji w Częstochowie, z Wydziałem Prewencji).
W sferze fizycznej promujemy postawę prozdrowotną u naszych uczniów. Uczymy współpracy w grupie oraz zasad fair play. Podejmujemy działania uświadamiające zły wpływ dopalaczy i innych używek na zdrowie i kondycję psychiczną poprzez np. włączenie się w konkurs ministerialny „Dopalacze kradną życie”.
Uczniowie Szkoły Podstawowej, Gimnazjum i Szkoły Przysposabiającej do Pracy regularnie uczestniczą w spotkaniach organizowanych przez Ośrodek Pomocy Osobom z Problemami Alkoholowymi w Częstochowie. W ramach programu profilaktyki nasi wychowankowie brali udział w następujących prelekcjach:
antynikotynowej, pt. „PAPIEROSOM – NIE”;
antyalkoholowej, pt. „TRZEŹWY TO ZNACZY SZCZĘŚLIWY”;
antydopalaczowej, pt. „DOPALACZE, NARKOTYKI I INNE UŻYWKI”;
antynarkotykowej, pt. „DOPALACZE, NARKOTYKI I INNE UŻYWKI”.
W trakcie wyjść mieliśmy także okazję zwiedzania Izby Wytrzeźwień. Wszystkie spotkania cieszyły się dużym zainteresowaniem ze strony naszych podopiecznych.
Aby promować i wspierać zdrowy tryb życia organizujemy piesze i rowerowe wycieczki po Jurze Krakowsko-Częstochowskiej.
Szkoła zapewnia także uczniom różnego typu zajęcia sportowe: basen, nordic walking, kręgle, tenis stołowy, piłkę nożną, aerobik, zumbę oraz w okresie zimowym zajęcia na lodowisku. W szkole prężnie działa Klub Sportowy Herkules oraz Klub Olimpiad Specjalnych Gepardy. W ramach ich działalności nasi uczniowie biorą udział w licznych zawodach i olimpiadach sportowych na terenie całego kraju.
Wszechstronny rozwój uczniów jest priorytetowym zadaniem naszej szkoły. W zakresie uwagi znalazło się więc zdrowie dzieci i młodzieży, jako podstawa ich rozkwitu, w każdej dziedzinie życia. Stąd propozycja innowacji pedagogicznej dla naszych wychowanków pt. „Chcesz być zdrowy, użyj głowy”. Uczniowie wzbogacili swoją wiedzę o cenne informacje na temat walorów odżywczych korzystnych dla organizmu pokarmów.
Działania podejmowane w sferze psychicznej mają na celu dbałość o dobre samopoczucie, stabilność emocjonalną i pozytywne nastawienie do nauki naszych uczniów. Ważnym elementem wychowania jest animaloterapia, realizowana w zakresie dogoterapii, hipoterapii oraz zajęć z użyciem akwarium słonowodnego, którym nasza szkoła może się poszczycić.
Uczniowie naszej szkoły mają możliwość korzystania z szerokiej gamy terapii i zajęć pozalekcyjnych min. z logopedii, terapii sensorycznej, muzykoterapii, socjoterapii, terapii metodą EEG Biofeedback., artterapii, terapii Metodą Dyna-Lingua M.S., terapii taktylnej. Prowadzimy rehabilitację ruchową i gimnastykę korekcyjną na sali gimnastycznej i basenie.
Szkoła zapewnia uczniom wiele ciekawych zajęć w formie kół zainteresowań i innowacji takich jak: koło plastyczne, muzyczne, taneczne, fotograficzne, teatralne, sportowe (piłki nożnej, tenisa stołowego, baletowe, fitness), czytelnicze, chemiczne, biologiczne, informatyczne, języka angielskiego.
W szkole odbywają się zajęcia z pedagogiem, psychologiem.
Zadania pedagoga szkolnego w Zespole naszych szkół polegają na udzielaniu i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej, której adresatami są przede wszystkim uczniowie.
To właśnie ich indywidualne potrzeby rozpoznaje pedagog, a przyczyny ich niepowodzeń szkolnych analizuje wraz w wychowawcami i nauczycielami będącymi członkami zespołu wychowawczego. Zadaniem pedagoga jest także określanie form i sposobów udzielania pomocy uczniom, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb oraz działanie na rzecz zorganizowania opieki i pomocy materialnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej. Ze względu na specyfikę pracy w Zespole naszych szkół swoje działania pedagog podejmuje głównie na rzecz uczniów, we współpracy z rodzicami, innymi nauczycielami i poradnią psychologiczno-pedagogiczną. Zadaniem pedagoga jest również:
- podejmowanie działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego szkoły i jego autorskiego programu profilaktyki w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli;
- organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli;
- planowanie i koordynowanie zadań realizowanych przez szkołę na rzecz uczniów, rodziców i nauczycieli w zakresie wyboru przez uczniów kierunku kształcenia i zawodu;
- wspieranie działań wychowawczych i opiekuńczych nauczycieli wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki.
W ramach wspierania rozwoju emocjonalnego naszych uczniów od lat prowadzimy w szkole warsztaty z psychologiem. Tematem spotkań są bieżące problemy uczniów, zagrożenie rozwojowe. Spotkania mają na celu zdobycie przez uczniów umiejętności radzenia sobie z lękiem, emocjami i stresem. Zajęcia odbywają się w formie pracy w grupie i pracy indywidualnej. W każdym miesiącu opracowywany jest z uczniami inny temat z zakresu psychologii. Zajęcia dla uczniów przygotowywane są w taki sposób, aby poznali część teoretyczną danej problematyki, a następnie w sposób praktyczny mogli przećwiczyć zdobytą wiedzę. Metody pracy używane na zajęciach to: mini-wykład, psychodrama, ćwiczenia relaksacyjne i oddechowe, metoda twórczego myślenia, oddziaływania poznawczo-behawioralne, pantomina, gry dydaktyczne.
Odbywają się także indywidualnie konsultacje dla uczniów, którzy przejawiają trudności w przystosowaniu się do grupy, mają trudności z zachowaniem adaptacyjnym, bądź wykazują jakiekolwiek inne problemy. Konsultacje takie odbywają się również dla rodziców zaniepokojonych zachowaniem swoich dzieci.
Ogromną motywacją do pracy i pozytywnych zachowań są cykliczne wyjścia do zaprzyjaźnionej pizzerii, udział w dyskotekach szkolnych i wycieczki.
Dla uczniów wyróżniających się: dobrym zachowaniem podczas uroczystości szkolnych, przygotowaniem do lekcji, aktywnością w życiu szkoły, posiadaniem wszystkich potrzebnych przyborów szkolnych – w ramach nagrody organizowane są comiesięczne wyjścia do Pizzerii „La vita da re”. Ośmiu uczniów wybieranych jest przez nauczycieli każdorazowo według opracowanego i znanego uczniom kryterium wyboru. Ich nazwiska przedstawiane są na specjalnym apelu.
Konkurs nosi nazwę ,,Warto być grzecznym”. Cieszy się dużym zainteresowaniem wśród naszych wychowanków. Działa na nich motywująco i przekłada się bezpośrednio min. na poprawę zachowania.
Zespół Otwartych Optymistów to My. Wszelkie działania naszej szkoły – Zespołu Niepublicznych Placówek Oświatowych, zamieszczone są na stronie internetowej naszej szkoły www.znpo.pl, do której odwiedzenia serdecznie zapraszamy.
Iwona Nowakowska
Kamila Cisłowska
Joanna Panicz
Agnieszka Jakubowczak
